علاوه بر عوامل تکنولوژیکی، هم‌بستگی کرۀ ارض اثراتی دیگر، اثراتی حتّی نافذتر و مستقیم‌تر بر روند افکار می‌گذارد. به عنوان مثال، هر چقدر در بارۀ اثرات دگرگون‌کنندۀ مسافرت توده‌های عظیم مردم در سطح بین‌المللی بر آگاهی جهانی گفته شود مبالغه نخواهد بود و از آن هم مهم‌تر اثرات مهاجرت‌های گسترده‌‌ای است که جهان طیّ یک قرن و نیم گذشته، یعنی از زمان اظهار امر حضرت باب تا کنون شاهد آن بوده است. میلیون‌ها پناهنده از ایذا و آزار فرار نموده و همانند امواج متلاطم از این سو به آن سوی جهان، به خصوص در اکناف قارّات اروپا، افریقا و آسیا در حرکتند. در کنار مصائب ناشی از این آشوب می‌توان آمیزش روزافزون نژادها و فرهنگ‌های متنوّع جهان را به عنوان شهروندان یک وطنِ جهانی ناظر بود. به این ترتیب مردمانی از تبارهای گوناگون با آداب و رسوم فرهنگی مردمان دیگری رو به رو می‌شوند که اجدادشان کوچک‌ترین اطّلاعی در بارۀ آنها نداشتند و به جستجوی معانی و مفاهیمی برمی‌خیزند که گریزی از آن نیست.
